جنگ حماس و اسرائیل؛ سناریوهای احتمالی آینده

پایگاه خبری جماران؛ در شرایطی که طی ماه‌های اخیر، ایالات متحده تلاش‌های گسترده‌ای را برای ایجاد ارتباط بین عربستان و اسرائیل انجام داده بود و برخی کشورهای عرب منطقه نیز روابط خود را با اسرائیل آغاز کرده‌اند، در سالروز جنگ یوم‌الکیپور حمله غافلگیرانه و گسترده  نیروهای حماس به اسرائیل با عنوان «طوفان‌الاقصی» با پرتاب ۵هزار راکت به شهرک‌های یهودی‌نشین مجاور و برخی مناطق در مرکز اسرائیل انجام شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

همزمان نیروهای این گروه وارد مناطقی شدند که تحت اشغال اسرائیلی‌ها بود.  

حمله ای که جهان را شگفت زده کرد و سایر بحرانها و جنگهای مهم همچون جنگ روسیه و اوکراین و بحران قره باغ را نیز در سایه قرار داد.  

در رابطه با دلایل ایجاد این بحران باید گفت تداوم اشغالگری و شهرک سازی های اسرائیل، تحمیل فشار و محرومیت شدید بر ملت فلسطین به ویژه ساکنان نوار غزه، ترک تازی های دولت راست گرای نتانیاهو در شرایط سکوت جامعه بین المللی از جمله دلایل مهمی هستند که صبر ملت فلسطین را لبریز کرده بودند ولی در نهایت شاید این تلاشهای رژیم اسرائیل برای نفوذ و عادی سازی روابط با کشورهای اثر گذار جهان عرب و اسلام به ویژه عربستان بود که حتی با علم به پاسخ کوبنده اسراییل، شروع جنگ با این رژیم را برای رهبران حماس منطقی ساخت؛ رویدادی که در صورت عملیاتی شدن آرمان فلسطین مستقل را به تاریخ می سپرد و اسرائیل را به برنده اصلی منازعه ۷۰ ساله با فلسطین تبدیل می کرد. بر این اساس نتیجه فوری این جنگ تعلیق و مسکوت ماندن مذاکرات عادی سازی بوده و حداقل تا زمانی که جنایات اسرائیل در غزه در اذهان عمومی زنده باشد، بحث توسعه پیمان ابراهیم و عادی‌سازی روابط اسرائیل با عربستان عملیاتی نخواهد شد. 

اما در هر صورت جنگ پدیده مطلوبی نیست و به ویژه زمانی که سطح تلفات غیرنظامیان در آن بالا باشد، لازم است تلاشها برای پایان آن هر چه زودتر آغاز شود. در مورد راه حلهای کمک کننده برای پایان این جنگ باید گفت؛ هر چند ارائه تحلیل قطعی در این مورد کار آسانی نیست و تا حد زیادی به شیوه تداوم جنگ، طرحهای ارائه شده از سوی کشورهای میانجی و میزان مداخله قدرتهای منطقه ای و بین المللی در جنگ  بستگی دارد، اما به نظر می رسد چند سناریوی ممکن در این زمینه وجود دارد؛ 

سناریوی نخست؛ تداوم جنگ تا نابودی و شکست کامل یکی از طرفهاست. در قالب این سناریو جنگ از حالت دوجانبه بین حماس و اسرائیل خارج شده و همچون مدل جنگ جهانی اول و دوم به سمت یارگیری منطقه ای و بین المللی حرکت می کند. افزایش طرفهای درگیر در این جنگ قطعا سطح ویرانی و تلفات انسانی را برای هر دو طرف به طرز وحشتناکی افزایش خواهد داد و ممکن  

است به واسطه فعال نمودن و تشدید رقابتها و خصومتهای دیرینه و نهفته در منطقه غرب آسیا، به یک جنگ فرسایشی و پرهزینه برای همه کشورهای درگیر تبدیل شود. نتیجه این جنگ جهانی جدید در نهایت شکل گیری یک توافق صلح جدید به نفع جبهه غالب و  ایجاد تحولی اساسی در نقشه و ژئوپلیتیک منطقه است. همانگونه که مواضع و رویه محور مقاومت، آمریکا و اروپا هم نشان می دهد، این سناریو به دلیل هزینه های بالای آن برای کشورهای منطقه و قدرتهای جهانی و نامعلوم بودن نتایج ان احتمال وقوع اندکی دارد و این کشورها می کوشند تا حد امکان از گسترده شدن دامنه جنگ و رویارویی قدرتهای مطرح با یکدیگر خودداری کنند.  

سناریوی دوم؛ اوکراینیزه شدن جنگ اسرائیل و حماس است؛ یعنی همچون مدل جنگ اوکراین هیچ کشوری در حمایت از طرفهای درگیر به طور مستقیم وارد جنگ نمی شود، اما به طور مخفیانه یا آشکار به حمایت مالی، اطلاعاتی، نظامی و لجستیکی از یکی از طرفها می پردازند. این سناریو نسبت به سناریوی نخست احتمال وقوع بیشتری دارد، اما با توجه به تاثیر آن بر فرسایشی شدن جنگ و افزایش هزینه های آن، گزینه مطلوبی برای قدرتهای منطقه ای و جهانی نیست و تلاش برای اجتناب از ان انجام می شود. 

سناریوی سوم؛ پذیرش طرحهای صلح ارائه شده از سوی کشورهای مختلف از جمله آمریکا و روسیه و سازمانهایی همچون کنفرانس اسلامی است که معمولا این طرحها به دلیل جانبدارانه بودن، از سوی یکی از طرفها مورد پذیرش قرار نمی گیرد و ضمانت اجرایی کافی ندارد. 

سناریوی چهارم؛ رها کردن حماس و اسرائیل به حال خود برای ادامه جنگ در حد توان دو طرف است؛  هدف این سناریو که حداقل در یک هفته اخیر اجرایی شده و احتمال تداوم آن نیز زیاد است، بیشتر اعاده حیثیت و جبران گاف اطلاعاتی اسرائیل است که با ان همه ادعایی که در حوزه قدرت برتر نظامی و اطلاعاتی منطقه بودن، داشت، اینگونه توسط یک گروه شبه نظامی مورد حمله غافلگیرانه قرار گرفت و خسارات و کشته های بسیاری روی دستش ماند.

البته در قالب این سناریو نیز ممکن است کمکهای غیر مستقیم در حوزه های مختلف از سوی کشورهای طرفدار دو طرف صورت بگیرد، اما این کمکها به گونه ای انجام می شود که دامنه جنگ گسترده و فراگیر نشود. 

در نهایت فارغ از اینکه کدامیک از سناریوهای فوق در میان مدت و بلند مدت عملیاتی شود، با توجه به تلفات گسترده غیر نظامیان به ویژه کودکان در یک هفته اخیر، نکته مهم این است که سازمان ملل، سازمان همکاریهای اسلامی و سازمانهای حقوق بشری باید هر دو طرف جنگ به ویژه اسرائیل سرخورده و خشمگین را که با وقاحتی مثال زدنی رسما اعلام می کند مردم غزه را از حقوق  اولیه انسانی از جمله غذا، آب، برق و بهداشت و درمان محروم کرده و حتی از حمله به بیمارستانها و کاروانهای غیر نظامی در حال فرار نیز ابایی ندارد، به رعایت حقوق بشر و حقوق جنگ وادار کنند و با تعریف و تعیین انواع تحریم ها و مجازاتهای ملموس و بازدارنده مانع از تداوم وقوع جنایات جنگی در این جنگ نابرابر شوند.

 

* استاد دانشگاه

منبع: جماران

کلیدواژه: انتخابات مجلس لیگ برتر طوفان الاقصی حماس رژیم صهیونیستی فلسطین اسرائیل نوار غزه انتخابات مجلس لیگ برتر طوفان الاقصی دو طرف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۱۷۹۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سرنوشت اوکراین در سال انتخاباتی آمریکا و گزینه های کی‌یف

آینده جنگ اوکراین ارتباط مستقیم با انتخابات آمریکا و روی کار آمدن دموکرات‌ها و یا جمهوری‌خواهان دارد.در حال حاضر بهترین گزینه برای اوکراین آماده سازی زمینه برای حل و فصل مذاکرات احتمالی با روسیه است؛ تصمیمی که اوکراین باید بگیرد. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، بسیاری از کشورهای غربی که ابتدا تمایلی به ارسال تسلیحات سنگین به اوکراین نداشتند، مسیر خود را تغییر داده‌ و تجهیزات مختلفی از تانک‌های سنگین گرفته تا سیستم‌های دفاع هوایی را به این کشور ارسال کرده و همچنان به تداوم این روند متعهد هستند.

علاوه بر این، خلبانان اوکراینی در حال آموزش برای جت‌های جنگنده احتمالی هستند، مطالبه‌ای که دولت اوکراین از ابتدای شروع جنگ عنوان کرده است.

واشنگتن سرسخت‌ترین شریک نظامی اوکراین از ابتدای جنگ بوده و تسلیحات و تجهیزات بیشتری در مقایسه با سایر کشورها ارسال کرده است. جدیدترین داده‌های وزارت امور خارجه ایالات متحده نشان می‌دهد که کل کمک‌های نظامی این کشور تحت ریاست جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا از 42 میلیارد دلار فراتر رفته که 41.3 میلیارد دلار آن از زمان آغاز جنگ بوده است.

با این حال به اعتقاد برخی تحلیلگران سرنوشت ناخوشایندی در انتظار زلنسکی است. واشنگتن به دست نشانده های خود در نقش سران دولت های خارجی تنها به عنوان ابزاری برای دستیابی به اهداف ژئوپولیتیکی می نگرد و بعد از اینکه این دست نشانده ها وظایف محول شده خود را انجام دادند، آنها را برکنار می کند.

سرنوشت مشابهی در انتظار «ولودیمر زلنسکی» رئیس جمهوری اوکراین نیز وجود دارد، به محض اینکه زلنسکی نقشی را که غرب برای او معین کرده، ایفا کند. زمانیکه دیگر مورد نیاز حامیان غربی نیست چه نوع خاتمه ای در انتظار زلنسکی است؟ فنا بعد از یک کودتا، برکناری از قدرت با برگزاری انتخابات یا اتهام، بازداشت، حبس و غیره.

خدمت غرب به اوکراین یک طرفه نیست

با نگاهی واقع گرایانه به جنگ میان روسیه و اوکراین در حالی که تهاجم روسیه ادامه دارد، اوکراین اغلب به شدت به حمایت نظامی و اقتصادی غرب وابسته است. با این حال، این رابطه آنطور که در ابتدا ممکن است یک طرفه به نظر برسد، نیست. حمایت غرب در واقع در کمک به اوکراین برای دفاع از خود بسیار مهم بوده است، این موضوع در صورتی است که جهان دموکراتیک نیز طیف وسیعی از منافع را از حمایت از تلاش‌های جنگی اوکراین به دست می‌آورد.

مهم ترین این مزیت ها کسب منافع در میدان جنگ است. به اعتقادات رهبران کشورهای غربی و اروپایی، اوکراین در میدان جنگ به طور پیوسته در حال نابودی پتانسیل نظامی روسیه است. این روند جنگ به طور چشمگیری تهدیدی را که برای جناح شرقی ناتو ایجاد می‌کند، کاهش می دهد.

شکست در اوکراین، روسیه را از صفوف ابرقدرت‌های نظامی جهان پایین می‌آورد و مسکو را با سال‌ها بازسازی روبرو می‌کند و تهدید های ناشی از اقدامات احتمالی روسیه را در کشورهای دیگر به حداقل می رساند. مهم این است که غرب با حمایت از اوکراین می‌تواند پتانسیل نظامی روسیه را بدون انجام هیچ اقدامات مستقیم یا تلفات جانی، کاهش دهد.

بر اساس نگاه سیاستمداران غربی، «راه جلوگیری از رویارویی با روسیه در آینده، کمک به اوکراین برای عقب راندن مهاجم در حال حاضر است. این درس تاریخ است که باید ما را راهنمایی کند و به اقداماتی قبل از اینکه خیلی دیر شود، فوریت بخشد.»

اما اگر بازی به نفع روسیه پایان یافته و این درس نادیده گرفته شود و اوکراین شکست بخورد، غربی‌ها نگران هستند که روسیه تقریباً به طور قطع فراتر رفته و تهدیدی مستقیم برای کشورهای عضو ناتو مانند کشورهای بالتیک، فنلاند یا لهستان محسوب خواهد شد.

در آن مرحله، دیگر امکان اجتناب از تلفات قابل توجه ناتو وجود نخواهد داشت. نبرد در میدان اوکراین به ناتو هدف تازه ای بخشیده است و با عضویت سوئد و فنلاند در ناتو باعث گسترش بیشتر اتحاد نظامی در اتحادیه اروپا شده است. این امر عاملی شده تا اتحادیه اروپا بیش از هر زمان دیگری متحد شود.

به طور کلی، تمایل و توانایی غرب برای ادامه حمایت از اوکراین مبتنی بر توافق در برابر چیزی است که از آن دفاع می کند. موضع غرب در مورد آینده جنگ اوکراین به دلیل چرخه انتخابات در ایالات متحده و اروپا پیچیده است.

با وجود مخالفت های فراوان در آمریکا و اروپا، بسته کمکی به اوکراین ارسال شده است و کشورهای اتحادیه اروپا و ناتو به تعهد تجهیزات جنگی برای اوکراین ادامه می‌دهند. اما نکته قابل تامل، تا زمانی که چرخه انتخاباتی کامل نشود، سیاست‌ها در حالت تعلیق هستند و موقعیت اوکراین را تضعیف می‌کنند و دست مسکو را تقویت می‌کنند.  

آینده جنگ اوکراین ارتباط مستقیمی با انتخابات آتی ایالات متحده و روی کار آمدن دموکرات ها و یا جمهوری خواهان دارد. در حال حاضر بهترین گزینه برای اوکراین آماده سازی زمینه برای حل و فصل مذاکرات احتمالی با پوتین است؛ تصمیمی که اوکراین باید بگیرد و در این شکی نیست.

اما نکته کلیدی نوع حل و فصل است که ممکن است قابل قبول باشد. موضع حداکثری زلنسکی مبنی بر خروج کامل روسیه از تمام خاک اوکراین همچنان پابرجاست. این امر با واقعیت وضعیت نظامی در زمین و در میان جمعیت های سرزمینی که اکنون تحت کنترل روسیه است، تضعیف می شود.

همچنین پیوستن و یا عدم پیوستن اوکراین به ناتو از موضوعات مهمی است که ادامه و یا مذاکره برای حل و فصل جنگ را به چالش کشیده است. تصمیمی که آینده اوکراین را یا متحد شرق و یا در مقابل شرق قرار خواهد داد.

 

تحولات اوکراین| امکان درخواست کی‌یف از اروپا برای اعزام نیروتحولات اوکراین| اعتراف کی‌یف به دستاوردهای نظامی روسیه

 

انتهای پیام/